ÍSL3A10
Lýsing
Í áfanganum er lögð áhersla á að nemendur kynnist íslenskri menningu og bókmenntum á 20. öld og fram til okkar daga. Einnig er fjallað um valdar hugmyndir innan heimspekinnar á 20. öld og í nútímanum með áherslu á að tengja við hversdagslega reynslu. Unnið verður út frá gagnrýninni nálgun efnisins. Í áfanganum fá nemendur áframhaldandi þjálfun frá fyrri íslenskuáfanga í að flytja mál sitt fyrir framan hóp og þjálfa vinnubrögð við ritun og heimildavinnu. Auk þess verða gestafyrirlesarar, vettvangsferðir og fleira sem tengist viðfangsefni áfangans.
Námsmarkmið
Þekking:
Nemandi skal hafa aflað sér almennrar þekkingar og skilnings á:
Ritun
- sjálfstæðri heimilda- og rannsóknarvinnu
- skipulagðri hópvinnu
- sjálfstæðri umfjöllun um samfélagsmál og bókmenntir
Munnleg færni
- uppbyggingu fyrirlestra
- umræðum og fyrirspurnum um margvísleg viðfangsefni
hæfni í rökræðum
Bókmenntir
- helstu menningarstraumum íslenskra bókmennta frá 1900 til okkar daga
- bragfræði, stíl og ólíkum blæbrigðum texta
- klassísku bókmenntaverki frá 20. öld
- nýju íslensku bókmenntaverki
- völdum íslenskum ljóðum og smásögu
Heimspeki og hugmyndasaga
- helstu stefnum og kenningum áhrifamestu vestrænu fræðinganna
- margbreytileika sögu vísinda og tengslum hug- og raunvísinda
- mikilvægi gagnrýninnar vísindalegrar hugsunar
Leikni:
Nemandi skal hafa ölast leikni í:
Ritun
- vinna að ýmiss konar textagerð bæði í hóp og sem einstaklingur
- vinna sjálfstætt með heimildir samkvæmt APA-kerfi
- tjá sig í skýru og hnitmiðuðu máli um samfélagsleg viðfangsefni og bókmenntatexta
Munnleg færni
- flytja og kynna fyrir framan hóp niðurstöður sjálfstæðrar rannsóknar
- tjá rökstudda afstöðu og taka þátt í málefnalegum umræðum
Bókmenntir
- meta og skilja þróun og sögu íslenskra bókmennta á 20. öld og til okkar daga
- greina ólíkar stíltegundir og blæbrigði í texta
- vinna með og túlka með gagnrýnum hætti ólíka texta
Heimspeki og hugmyndasaga
- rekja helstu áhrifavalda vestrænnar þróunar vísinda og hugmynda
- skýra nokkur helstu hugtök vestrænnar hugmyndasögu
- beita gagnrýninni hugsun og treysta á eigin dómgreind
- tengja þróun vísinda og þekkingar eigin veruleika
Hæfni:
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér:
Ritun
- beita gagnrýninni hugsun við öflun og úrvinnslu heimilda, t.d. við ritgerðir í frekara námi og við skýrslugerð í atvinnulífi
- beita skipulegum vinnubrögðum í hópstarfi, jafnt í skóla sem atvinnulífi
- geta á málefnalegan og sjálfstæðan hátt fjallað um ólík viðfangsefni
Munnleg færni
- kynna rannsóknir, hugmyndir og eigin skoðanir á skýran hátt, t.d. í áframhaldandi námi, í atvinnulífi og á opinberum vettvangi
- tjá rökstudda afstöðu og taka þátt í málefnalegri umræðu í samfélaginu
- átta sig á mikilvægi víðsýni og umburðarlyndis í rökræðum og málflutningi
Bókmenntir
- túlka mikilvægi íslenskra bókmennta í menningu, tungu, sjálfstæði og sjálfsmynd Íslendinga
- beita vísunum, tilvitnunum og fjölbreytni í orðavali jafnt í ræðu sem riti
Heimspeki og hugmyndasaga
- Fjalla frjálst en agað um hugtök og kenningar
- spyrja eigin spurninga um viðfangsefnin og koma með eigin tengingar
- geta greint áhrif þróunar vísinda og hugmynda á samtímann
- geta af umburðarlyndi og víðsýni rökrætt sögulega þróun
Lesefni
- Öldin öfgafulla (höf. Dagný Kristjánsdóttir)
- Íslandsklukkan (höf. Halldór Laxness)